Κωσταλέξι: Μια ιστορία με «Θύμα» Ένα Χωριό

Αν κάποιος αναζητήσει στο Google τη λέξη «Κωσταλέξι», ενδέχεται να νιώσει ένα ελαφρύ σφίξιμο στο στομάχι κοιτάζοντας τα αποτελέσματα. Όλα παραπέμπουν στη μυστηριώδη υπόθεση που σόκαρε το πανελλήνιο πριν από δεκάδες χρόνια -και άλλες παρόμοιες ιστορίες καταναγκαστικού εγκλεισμού-, αλλά σχεδόν κανένα στο χωριό με το αυτό το όνομα. Στον τόπο δηλαδή όπου έλαβε χώρα το δράμα της οικογένειας Καρυώτη.

Τον Νοέμβριο του 1978, άγνωστος τηλεφωνεί στις Αρχές και υποστηρίζει ότι σε σπίτι του χωριού Κωσταλέξι Φθιώτιδας, μια νεαρή γυναίκα κρατείται κλειδωμένη σε υπόγειο, υπό άθλιες συνθήκες, από την οικογένειά της. Στις 6 του μήνα κάνουν την εμφάνισή τους στο χωριό δυνάμεις της Αστυνομίας -σύμφωνα με τους ντόπιους, υπήρξε μια υπερβολή στον αριθμό των ανδρών της ΕΛ.ΑΣ. που βρέθηκαν στο σημείο- συνοδεία εισαγγελέα και δημοσιογράφων.

Πλησίασαν το σπίτι της οικογένειας και έπειτα από σχετική έρευνα αποφάσισαν να ανοίξουν την κλειδωμένη πόρτα του ισογείου. Ανοίγοντας, μια έντονη δυσωδία έγινε αντιληπτή. Στη γωνία του βρόμικου δωματίου αντίκρισαν μια γυμνή γυναίκα, η οποία ήταν σε άθλια κατάσταση και έβγαζε άναρθρες κραυγές. Ήταν η Ελένη Καρυώτη, η οποία έβλεπε το φως του ήλιου για πρώτη φορά έπειτα από 29 χρόνια εγκλεισμού.

Τα τρία της αδέρφια Ευθύμης, Μαρία και Ολυμπία είχαν υποστηρίξει ότι δεν γνώριζαν πού βρισκόταν και στη συνέχεια συνελήφθησαν.

Κυκλοφορούσε η φήμη πως η καταγγελία έγινε με πολιτική σκοπιμότητα. Έναν μήνα πριν, είχαν πραγματοποιηθεί οι δημοτικές/κοινοτικές εκλογές. Λέγεται ότι κάτοικος που ήταν δυσαρεστημένος με το οριακό αποτέλεσμα -η παράταξη που επικράτησε, τα κατάφερε με μόλις επτά ψήφους διαφορά- έκανε την καταγγελία, είτε για λόγους εκδίκησης είτε για να προκαλέσει πρόβλημα στους διοικούντες. Βέβαια, αυτό δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ, όπως δεν αποκαλύφθηκε και το όνομα του αγνώστου που ειδοποίησε τις Αρχές.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι εκείνη την περίοδο δεν υπήρχε ακόμα ιδιωτική τηλεόραση, ενώ η δημόσια δεν ασχολούνταν με τέτοιες υποθέσεις. Ο κόσμος ενημερωνόταν για το Κωσταλέξι από τις εφημερίδες. Η ιστορία πούλαγε πολύ.

Για το επόμενο διάστημα, το Κωσταλέξι θα γεμίσει από δημοσιογράφους , οι οποίοι κατακεραυνώνουν την οικογένεια και το χωριό, δημιουργώντας μια εικόνα βασισμένη σε εικασίες και φήμες. Όλα για να δημιουργηθεί μια θελκτική για το κοινό ιστορία.

Χαρακτηριστικά είναι όσα είχε πει ο Γιώργος Οικονομέας  οποίος, είχε καλύψει την υπόθεση για λογαριασμό της εφημερίδας Ελευθεροτυπία- όντας καλεσμένος σε σχετικό επεισόδιο της εκπομπής Η Μηχανή του Χρόνου.

«Πρόκειται για μία από τις σελίδες ντροπής του ελληνικού Τύπου. Οι κακουργηματικές πράξεις με τις οποίες βρέθηκαν αντιμέτωπα τα αδέρφια της, ήταν κατόρθωμα του Τύπου και των διαφόρων “επιστημονικών” συλλόγων. Μέρος του Τύπου εκείνης της εποχής υπήρξε ηθικός αυτουργός της ηθικής “δολοφονίας” τριών ανθρώπων, οι οποίοι σε καμία περίπτωση δεν είχαν πρόθεση να κάνουν κακό σε αυτή τη γυναίκα».

Και τι δεν είχε γραφτεί εκείνες τις μέρες!

Ένας εγκλεισμός που «κληρονομήθηκε» στα αδέρφια της έπειτα από τον θάνατο των γονιών τους, το 1973.

Στα εξώφυλλα της εποχής διάβαζε κανείς ότι τη «φυλάκισαν επειδή αγάπησε», για τα «πολλά παλικάρια που ήθελαν την Ελένη» και τον «δάσκαλο που αγάπησε».

Και μπορεί στο θυμικό των περισσότερων Ελλήνων να έχει επικρατήσει αυτή η εκδοχή, όμως οι μάρτυρες και το συγγενικό περιβάλλον μετέφεραν μια πολύ διαφορετική εικόνα.

Σύμφωνα με οικογενειακό πρόσωπο, όταν η μητέρα της Ελένης ήταν έγκυος, οι γιατροί τής πρότειναν να προχωρήσει σε έκτρωση, επειδή υπήρχε μεγάλη πιθανότητα το παιδί να έχει νοητικά προβλήματα. Ωστόσο, η γυναίκα αποφάσισε να κρατήσει το μωρό. Στα πρώτα χρόνια της ζωής της, όλα έδειχναν να πηγαίνουν καλά. Η Ελένη ήταν ένα έξυπνο παιδί, καλή μαθήτρια και μετά το σχολείο βρέθηκε δίπλα σε μία μοδίστρα για να μάθει την τέχνη.

Ωστόσο, με τον καιρό άρχισε να παρουσιάζει κάποια ψυχολογικά προβλήματα. Πολλοί λένε ότι αυτά δημιουργήθηκαν από κάποια βίαια περιστατικά, των οποίων υπήρξε μάρτυρας ως παιδί. Η ευρύτερη περιοχή ήταν γνωστή για την έντονη δράση της κατά τη διάρκεια του εμφυλίου και η ανήλικη ακόμα Ελένη είδε μπροστά στα μάτια της κόσμο να πεθαίνει έπειτα από επιθέσεις.

Όταν το πράγμα έφτασε στο απροχώρητο, ο πατέρας αποφάσισε να πάει τη νεαρή κοπέλα σε έναν παθολόγο. Αυτός τους παρέπεμψε σε ψυχίατρο, ο οποίος με τη σειρά του τους έστειλε στην Αθήνα. Η κατάσταση ήταν σοβαρή και επιδεινωνόταν πολύ γρήγορα. Έπειτα από μια επίσκεψη σε ιδιωτική κλινική, η Ελένη κατέληξε στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Δαφνί.

Μάλιστα, στο προαναφερθέν επεισόδιο της Μηχανής του Χρόνου, αναφέρεται ότι στην πραγματικότητα η Ελένη ζούσε σε τρία δωμάτια του σπιτιού με τα υπόλοιπα μέλη να στοιβάζονται σε ένα.

Στο χωριό όλοι ήξεραν, αλλά κανείς δεν μίλαγε, όπως συμβαίνει συχνά σε μικρές, κλειστές κοινωνίες. Η οικογένεια απομακρύνεται από τα κοινά και πλέον βγαίνει από το σπίτι μόνο για να καλλιεργήσει τα χωράφια της και για να πάει στην εκκλησία.

Τα τρία αδέρφια δεν παντρεύτηκαν ποτέ, αν και υπήρξαν συνοικέσια που δεν προχώρησαν. Ο πατέρας τους, τους είχε προειδοποιήσει ότι αν ποτέ εγκατέλειπαν την αδερφή τους θα είχαν την κατάρα του. Κάτι που σύμφωνα με τον Οικονομέα, για τρεις αγράμματους ανθρώπους της εποχής αποτελούσε «μαχαιριά» στην καρδιά.

Τελευταία δημόσια εμφάνιση της Ελένης χρονολογείται στο 1975 (ή στο 1959) όταν πείστηκε να βγει και να χορέψει σε γάμο συγγενικού προσώπου. Έκτοτε και μέχρι να βρεθεί σε ημιάγρια κατάσταση δεν ξαναβγήκε από το σπίτι. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι τοπικές Αρχές ήταν ενήμερες, αλλά δεν επενέβησαν μέχρι να γίνει η καταγγελία.

Η Ελένη μεταφέρεται σε νοσοκομείο της πόλης. Εκεί, η κατάσταση μετατρέπεται σε «τσίρκο». Δημοσιογράφοι, απλοί περαστικοί, μέχρι και τουρίστες, έχουν πρόσβαση στο δωμάτιο και την ευκαιρία να φωτογραφίσουν το «τέρας» που προτιμά να κοιμάται κάτω από το κρεβάτι και δεν μπορεί να μιλήσει.

Ο Οικονομέας μιλάει ξανά μαζί της και καταλαβαίνει ότι η γυναίκα δεν είναι σε θέση να δώσει σωστές πληροφορίες. Λέει ασυναρτησίες και με τη σωστή καθοδήγηση θα μπορούσε ουσιαστικά να σου πει ό,τι θελήσεις.

Παράλληλα, ο δάσκαλος που θεωρήθηκε «πέτρα του σκανδάλου» δημοσιεύει μέσω της τοπικής εφημερίδας Κωσταλεξίτικα Νέα, την εξής ανακοίνωση: «Ουδεμία σχέση έχω με τα αναγραφέντα και διαψεύδω κατηγορηματικά σαν αναληθή τα όσα γράφτηκαν γύρω από το άτομό μου από οποιαδήποτε πηγή και αν προέρχονται».

Μάλιστα, θα παραθέσει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι την εποχή που επισκεπτόταν το χωριό ήταν μόλις 13-14 ετών. Άρα, δεν ήταν ένας ενήλικας δάσκαλος, όπως τον παρουσίαζαν οι εφημερίδες, αλλά συνομήλικος της Ελένης. Με λίγα λόγια το ειδύλλιο μάλλον δεν υπήρξε ποτέ.

H δίκη ξεκινάει. Τα τρία αδέρφια δείχνουν να τα έχουν χαμένα σε μια διαδικασία που διαρκεί 17 ώρες. Αξίζει να αναφέρουμε ότι επρόκειτο για την πρώτη δίκη στην Ελλάδα στην οποία συμμετείχαν ως ένορκοι, απλοί πολίτες. Οι μάρτυρες του χωριού κατέθεσαν υπέρ της οικογένειας, ενώ σαν αποδεικτικό στοιχείο παρουσιάζεται και το ρεπορτάζ του Γιώργου Οικονομέα στην Ελευθεροτυπία. Τελικά, αθωώνονται και οι παρευρισκόμενοι στην αίθουσα ξεσπούν σε χειροκροτήματα.

Αλλά όχι το όνομα του χωριού.

Το σοκ που προκάλεσε στην ελληνική κοινωνία η περίπτωση της οικογένειας Καρυώτη άφησε μια «ρετσινιά» στο Κωσταλέξι, η οποία κρατάει μέχρι σήμερα. Τα μέσα ενημέρωσης ακόμα χρησιμοποιούν το όνομα του χωριού για κάθε περίπτωση αιχμαλωσίας ατόμου από συγγενικά πρόσωπα, κάτι που ενοχλεί ιδιαίτερα τους κατοίκους του.

Δύο δεκαετίες μετά την απελευθέρωσή της, η ιστορία έχει μπει για τα καλά στο χρονοντούλαπο. Η Ελλάδα έχει ξεχάσει την ιστορία της Ελένης, μέχρι που συμβαίνει κάτι αναπάντεχο.

Η Ελένη εξαφανίζεται. Φεύγει από το σπίτι χωρίς να πει τίποτα σε κανέναν και δεν γυρίζει ποτέ.

Μέχρι και σήμερα η εξαφάνιση της Ελένης Καρυώτη αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Το κεντρικό πρόσωπο μιας εκ των πιο γνωστών δικαστικών υποθέσεων εξαφανίστηκε από προσώπου Γης.

Tα αδέρφια της έχουν «φύγει» από τη ζωή, παίρνοντας μαζί τους όλα τα μυστικά της ιδιαίτερης αυτής ιστορίας. Ο μόνος άνθρωπος που μπορεί να γνωρίζει την αλήθεια είναι η ίδια. Σε περίπτωση που είναι ακόμα ζωντανή, είναι μεταξύ 85-90 ετών.

Οι περισσότεροι έχουμε στο μυαλό μας την Ελένη ως μοναδικό θύμα της υπόθεσης, όμως δεν είναι έτσι. Είναι αυτή που υπέφερε περισσότερο από όλους, όμως για πολλούς, θύματα ήταν και τα αδέρφια της -που δεν είχαν τη ζωή που ενδεχομένως ονειρεύονταν- αλλά και οι κάτοικοι του χωριού, που συνεχίζει μέχρι και σήμερα να ζει με τη «ρετσινιά» μιας πραγματικά θλιβερής ιστορίας.

vice.com