Να, λοιπόν, οχτώ αναγνωστικές προτάσεις από ξένους συγγραφείς, για το lockdown κάθε μουσικόφιλου, που θα τον αναγκάσουν έστω και για λίγο να αφήσει στην άκρη playlists, ακουστικά και βινύλια και να πιάσει ένα βιβλίο στο χέρι.
#1 High Fidelity, Nick Hornby (1995)
Η λίστα αυτή χρωστάει στον εαυτό της να έχει ως αφετηρία το High Fidelity (κι ας μην πρόκειται για ένα top 5). Αν και το βιβλίο, μετά την κινηματογραφική και προσφάτως τηλεοπτική μεταφορά του, τείνει να φετιχοποιηθεί, παραμένει ένα all-time favorite. Πέρα από τον γλυκύτατα loser χαρακτήρα του Rob, τα ασύλληπτα soundtracks που προτείνει ο Hornby στις σελίδες του, αλλά κυρίως η συνειδητοποίηση του σημαντικού ρόλου που παίζει η ποπ κουλτούρα στη ζωή μερικών από εμάς, το High Fidelity είναι η σφαλιάρα που χρειάζεται κανείς για να σταματήσει να παίρνει πολύ σοβαρά τον εαυτό του και τα κολλήματά του.
#2 Retromania: Pop Culture’s Addiction to its Own Past, Simon Reynolds (2011)
Μιλώντας για κολλήματα – από τα μεγαλύτερα της ποπ κουλτούρας, δεν είναι άλλο από αυτό που τρέφει με την πάρτη της. Μπορούμε να το λέμε χιπστερισμό, εμπορευματοποίηση της νοσταλγίας, ανακύκλωση ή αυτοαναφορικότητα αλλά ο Reynolds από μια πιο κριτική σκοπιά, αποδομεί και βάζει σε μια σειρά τί πάει λάθος με τη μουσική αρχαιολογία και τις συνέπειες που αυτή έχει στη σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή. (Στα αγγλικά από τον εκδοτικό Farrar, Straus and Giroux)
#3 Please Kill Me: The Uncensored Oral History of Punk, Legs McNeil & Gillian McCain (1996)
H ιστορία του punk κινήματος στην Αμερική, από τις απαρχές μέχρι και το peak των ‘70s, όπως αποτυπώνεται από δύο ανθρώπους που ήταν στο επίκεντρό του, μέσα από συνεντεύξεις και εξιστορήσεις για μουσικούς, φωτογράφους, καλλιτέχνες και groupies. Από τους Velvet Underground, την Patti Smith, τους Sex Pistols, τον Lou Reed, τον Iggy Pop και πολλούς ακόμη πρωταγωνιστές της περιόδου. Πρόκειται για ένα σπάνιο ντοκουμέντο για την αυτοκαταστροφή, το παρασκήνιο (εννοείται τα κουτσομπολιά), και τις πιο προσωπικές – ακόμη και συγκινητικές – στιγμές της γενιάς που μπορεί να μην κράτησε τα ρουθούνια της καθαρά από σκόνες αλλά κατάφερε να καθορίσει την ιστορία της μουσικής. (Στα αγγλικά από την Grove Press).
#4 John Lennon & Yoko Ono: Η τελευταία συνέντευξη, David Sheff (2001)
Με ένα μικρό δάνειο από το Νο1 της λίστας και τη φωνή του Nick Hornby «Οι Beatles μου ανήκουν […] – ανήκουν σε μένα μόνο. Και θα με κάνουν να νιώσω κάτι, αλλά δε θα ‘ναι κάτι κακό». Έτσι, σχεδόν ψυχαναγκαστικά, ήξερα ότι η λίστα αυτή έπρεπε με κάποιο τρόπο να περιλαμβάνει κάτι από την πλειάδα βιβλίων για τον Lennon, τους Beatles, τη μουσική τους ή ακόμη και την αμφιλεγόμενη Yoko. H ελληνική έκδοση του «John Lennon & Yoko Ono: Η τελευταία συνέντευξη» που αποτελεί ένα σπάνιο τεκμήριο για το βίο και την πολιτεία του διασημότερου Σκαθαριού, κάνει την επιλογή πολύ εύκολη. Η εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη του ζευγαριού, στον εικοσιπεντάχρονο τότε δημοσιογράφο David Sheff του «Playboy», διήρκησε είκοσι ολόκληρες ώρες. Λίγο πριν τη δολοφονία του Lennon, το ζευγάρι μιλάει για τα πάντα – από τη σύσταση και την πορεία των Θεών της Μεγάλης Βρετανίας, το γάμο τους, τις σχέσεις με τα υπόλοιπα μέλη των Beatles μέχρι πιο υπαρξιακά ζητήματα και ιστορίες από τις ζωές τους. (Κυκλοφορεί στα ελληνικά από την Vintagebooks εκδόσεις Βακχικόν)
#5 How Music Works, David Byrne (2012)
Το «κεφάλι» πίσω από τους Talking Heads γράφει για τη ζωή και την καριέρα του στη μουσική για να εξηγήσει με όρους μουσικής θεωρίας «πώς λειτουργεί η μουσική». Μέσα από τις πολυετείς αναζητήσεις του, αναλύει με μουσικούς και μουσικοκριτικούς όρους την εξέλιξη του ήχου και της μουσικής βιομηχανίας. Μιλάει για τα κοινά των διάφορων σκηνών, την εμφάνιση, εξέλιξη και επιτυχία ή παρακμή των ρευμάτων που έζησε. Το «How Music Works» δεν είναι άλλη μια αυτοβιογραφία – είναι πολύ περισσότερο η εξιστόρηση μιας διαδρομής από τον τραγουδιστή που βρέθηκε στο επίκεντρο της μουσικής σκηνής για χρόνια. Το εντυπωσιακό είναι ότι καταφέρνει να μιλήσει τόσο με το ρομαντισμό του καλλιτέχνη διατηρώντας ωστόσο, την αντικειμενικότητα ενός πιο «κριτικού ματιού». (Κυκλοφορεί στα αγγλικά από την Canongate).
#6 Stranger Than Kindness, Nick Cave (2020)
Ξεκινώντας από την παραδοχή ότι ένας από τους σημαντικότερους λόγους που αγαπάμε τον Cave είναι η ποίησή του, δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από αυτή τη λίστα. Το «Stranger Than Kindness» είναι ένα κολλάζ από αυτοβιογραφικά στοιχεία, στίχους, χειρόγραφα, φωτογραφίες και κείμενα του Αυστραλού καλλιτέχνη. Η βιογραφία εκδόθηκε συμπληρωματικά με την έκθεση «Stranger Than Kindness: The Nick Cave Exhibition», που πραγματοποιήθηκε στη Δανία νωρίτερα φέτος. Πρόκειται για ένα «ταξίδι στον δημιουργικό κόσμο του μουσικού, αφηγητή και πολιτιστικού συμβόλου, Nick Cave», όπως περιγράφει ο εκδοτικός οίκος του, Canongate. (Κυκλοφορεί στα αγγλικά από την Canongate).
#7 Girls to the Front: The True Story of the Riot Grrrl Revolution, Sara Marcus (2010)
Όσο στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού η ανδροκρατούμενη σκηνή του Seattle μεσουρανεί, τα κορίτσια ψάχνουν ζωτικό χώρο ν’ ανασάνουν. Το momentum του φεμινιστικού κινήματος «Riot Grrrl» ξεκινάει με το πρώτο μανιφέστο που καταδικάζει τον σεξισμό, «απενοχοποιεί» τη γυναικεία οργή, γιορτάζει τη σεξουαλικότητα – «Εμείς τα κορίτσια θέλουμε δίσκους και βιβλία και fanzines που μιλάνε σε εμάς που κάνουν εμάς να νιώθουμε ότι ανήκουμε και που μας καταλαβαίνουν. Είμαστε οργισμένες με την κοινωνία που μας λέει Girl = Dumb, Girl = Bad, Girl = Weak». Μπάντες, όπως οι Bratmobile, οι Bikini Kill, οι Babes in Toyland, οι 7 Year Bitch, οι Calamity Jane, οι Excuse 17, και οι Heavens to Betsy, συνθέτουν τη φεμινιστική punk σκηνή των ‘90s που γιορτάζει στο βιβλίο της η Sara Marcus. (Κυκλοφορεί στα αγγλικά από την Harper Perennial).
#8 Ecstasy: Three Tales of Chemical Romance, Irvine Welsh (1996)
Για λόγους συμμετρίας, η λίστα καταλήγει σε μια τριπλέτα των μυθιστορημάτων – «Η Λορέιν Πάει στο Λίβινγκστον», «Τα Πλούτη είναι Πάντα Κρυμμένα» και «Οι Ανίκητοι». Ο Irvine Welsh ξεκίνησε να αγχώνει τους βολεμένους της Βρετανίας (και όχι μόνο), με το τρίπτυχο sex, drugs και περιθώριο, από το 1993 και την κυκλοφορία του μυθικού «Trainspotting». Στο «Ecstasy», έχουμε τρεις νουβέλες για τη ναρκοκουλτούρα των 90’s, την κενή γενιά που ζητά να γεμίσει με νόημα την ώρα της χημείας, το acid house και τα θρυλικά raves που προκάλεσαν αλλεπάλληλους «ηθικούς πανικούς» στην αστική τάξη της Βρετανίας. O «ποιητής της χημικής γενιάς» γράφει για τρία «χημικά ρομάντζα» και αποδεικνύει τη μαεστρία του στη μικρή φόρμα, με την ίδια ωμότητα που κέρδισε το αναγνωστικό κοινό, στην τριλογία «Scagboys» – «Trainspotting» – «Porno». (Κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΟΞΥ).